جذابیت‌های دیدنی، متنوع و لوکس دبی همواره گردشگران زیادی از سرتاسر دنیا را به دریافت ویزای دبی و دیدن این شهر رویایی ترغیب کرده‌است، چرا که حاکمان دبی در طی سال‌های اخیر با ایجاد تحولات اساسی سعی کرده‌اند تا نگاه جهانیان را به سمت این شهر متمرکز کنند. از جمله این تحولات می‌توان به ساخت بهترین، لوکس‌ترین و در مواردی منحصر به فردترین مراکز تفریحی، فروشگاهی، هتل‌ها، گردشگاه‌ها، رستوران‌ها و ... اشاره کرد که هر کدام به تنهایی می‌توانند مخاطب را محذوب خود کنند. در بین تفریحات متعددی چون دیدار از برج خلیفه، تورهای سافاری، پارک آبی، سرو شام در آسمان، اسکای دایوینگ، کشتی سواری، مسابقات اسب سواری و ... بازی چوگان با شتر یا کمل پولو نیز از جمله تفریحات لاکچری هم بین اهالی بومی دبی و هم بین گردشگران است که محبوبیت زیادی پیدا کرده‌است. این رو قصد داریم تا در این مطلب به معرفی تاریخچه و قوانین این بازی جذاب بپردازیم.
تاریخچه بازی چوگان
قبل از آنکه با بازی چوگان با شتر دبی آشنا شوید ابتدا لازم است که بازی چوگان را معرفی کنیم. چوگان یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین بازی‌ها نزد پادشان ایرانی بوده‌است از این رو به آن ورزش شاهان نیز می‌گفته‌اند. طبق شواهد تاریخی خاستگاه این بازی در کشور ایران بوده‌است و در واقع مردم آن را نمادی از معرفت و مردانگی می‌دانسته‌اند، اما کم‌کم در اثر جنگ‌ها و کشور گشایی‌ها در هند و سایر کشورها نیز رواج پیدا کرده‌است به گونه‌ای که امروز مسابقات چوگان در بیش از هفتاد و هفت کشور جهان برگزار می‌گردد حتی برخی معتقدند که بازی گلف و هاکی نیز الهام گرفته شده از بازی چوگان هستند. جالب است بدانید که نام چوگان برگرفته از نوع چوبی است که در این بازی از آن استفاده می‌شود و بر خلاف گذشته که عنوانی نظامی داشته‌است امروزه با ایجاد تغییراتی اندک به یکی از بازی‌های المپیکی تبدیل شده‌است از این رو چوگان از سوی کمیته بین الملی المپیک به عنوان یکی از ورزش‌های جهانی معرفی شده‌است. در واقع بازی چوگان از جمله بازی‌های استراتژیک و مهیجی است که در آن آمادگی اسب و هوش و ذکاوت سوارکار نقش مهمی دارد. سخت و دور از دسترس نبودن امکانات مورد نیاز این بازی سبب شده‌است تا در سال‌های اخیر عمومیت بیشتری بین مردم پیدا کند.
قوانین حاکم بر بازی چوگان
همانند هر بازی‌ای، بازی چوگان نیز قواعد و قوانین خاص خود را دارد که در ادامه مطلب به آنها اشاره خواهیم کرد.
- مشخصات زمین بازی چوگان: زمین بازی چوگان معمولا طول و عرضی برابر ۲۷۴ و ۱۴۵ متر دارد که طول دروازه نیز ۷ متر در نظر گرفته می‌شود. البته در کشورهایی مانند آرژانتین و آمریکا این ابعاد کمی بزرگ‌تر است.
- مشخصات اسب‌های بازی چوگان: از آنجایی که اسب پای ثابت این بازی است اسب‌هایی که برای این مسابقات در نظر گرفته می‌شوند باید دارای استانداردهای فیزیکی خاصی باشند. به گونه‌ای که به این اسب‌ها، اسب‌های چوگانی می‌گویند. آنچه در این بازی اهمیت زیادی دارد سرعت و مهارت سوارکار و اسب است بنابراین انتخاب اسبی که دارای استخوان بندی قوی‌تری است و در عین حال چابکی لازم برای چرخش و توقف را داشته‌باشد اولویت محسوب می‌شود. در گذشته برای بازی چوگان اسب‌هایی با ارتفاع ۱۳۷ سانتی‌متر از روی شانه انتخاب می‌شده‌است اما رفته رفته این قانون تغییر کرد و امروزه از اسب‌هایی تا ارتفاع ۱۶۲ سانتی‌متر نیز استفاده می‌گردد اما هم‌چنان اسب‌های کوتاه قد که معروف به اسب‌های پونی هستند از محبوبیت بیشتری برای این بازی برخوردار هستند. اسب‌های نژاد تروبرد، کوارتر، کریولو و ... از جمله نژادهای معروف اسب جهت استفاده در بازی چوگان هستند.
- تعداد بازیکنان بازی چوگان: چوگان بازی‌ای هشت نفره است که در هر تیم چهار سوارکار حضور دارند. نفر اول و دوم مهاجم هستند که مهاجم اول وظیفه حمله را بر عهده دارد و مهاجم دوم نیز در کنار حمله وظیفه دفاع از هم تیمی‌ها را نیز بر عهده دارد. نفر سوم وظیفه دارد تا حملات دفاعی را به ضد حمله تبدیل کند و چون این کار نیاز به مهارت ویژه‌ای دارد معمولا بهترین بازیکنان برای این سمت انتخاب می‌شود. نفر چهارم در این بازی موظف است تا توپ را از دروازه دور کند. البته باید به این نکته اشاره کرد که لزوما هر بازیکن تنها وظیفه خود را انجام نمی‌دهد چرا که این بازی، بازی‌ای سرعتی است و ممکن است در طی مسابقه بازیکنان مجبور شوند موقعیت خود را مرتب تغییر دهند از این جهت هر بازیکن سعی میکند هر کاری که جهت بردن این بازی لازم است را انجام دهد.
- مدت زمان و چگونگی امتیازدهی در بازی چوگان: به دوره‌های زمانی در مسابقه چوگان چوکه گفته می‌شود. این بازی معمولا ۶ دوره زمانی دارد که هر چوکه حدود هفت دقیقه است البته این تایم زمانی در کشورهایی مانند آرژانتین و آمریکا اندکی تفاوت دارد و به هشت قسمت تقسیم می‌گردد. نحوه امتیازدهی در این بازی نیز بدین صورت است که به ازا هربار که توپ از خط دروازه بگذرد و داور صحت آن را تایید کند یک امتیاز در نظر گرفته می‌شود. بعد از هر گل نیز توپ در مرکز زمین قرار داده می‌شود و جای دو تیم در زمین عوض می‌گردد. در شرایطی که بازی مساوی شود، در وقت اضافی هر تیمی که بتواند اولین گل را بزند به‌عنوان برنده اعلام می‌گردد.
- وسایل و لباس بازیکنان در بازی چوگان: در این بازی هر بازیکن نیاز به یک کلاه ایمنی، زانوبند، دستکش، چکمه سوارکاری و لباس‌های رنگی دارد که هر رنگ نشان‌دهنده نقش و وظیفه بازیکن در بازی است. در کنار این‌ها سوارکاران نیاز به مهمیز و شلاق نیز دارند.
- نحوه داوری در بازی چوگان: پس از آنکه در ابتدای بازی هر دو تیم در میانه زمین و پشت خط میانی جاگیر شدند داور توپ را از فاصله ۴/۶ متری پرتاب میکند و بازی شروع می‌شود. این بازی توسط دو سر داور و یک داور مورد قضاوت قرار می‌گیرد که سرداوران نیز جهت تسلط بر نحوه بازی و رصد بازیکنان سوار بر اسب می‌شوند.
- اندازه چوب و توپ چوگان: چوب چوگان که معمولا از چوب‌های بامبو یا چوب‌های سبک انتخاب می‌شود طولی معادل ۱۲۹ سانتی متر دارد و توپ آن نیز قطری حدود ۲۵ سانتی متر با وزنی معادل ۱۲۷ گرم دارد. توپ چوگان نیز معمولا از جنس چوب درخت بید یا بامبو انتخاب می‌شود. البته در بازی‌های تمرینی از نوع پلاستیکی آن نیز استفاده می‌گردد.
انواع چوگان
- با توجه به اینکه در بازی چوگان از چه نوع حیوان چهارپایی و با چه قوانینی استفاده می‌شود می‌توان آن را به انواع زیر تقسیم کرد.
- چوگان ایرانی: که در این نوع ، بازی به وسیله سوارکار و اسب انجام می‌گیرد و در آن هدف، زدن گل به وسیله چوب چوگان است.
- چوگان کابویی: نوعی از چوگان است که در غرب آمریکا رواج دارد و در آن سوارکار به کمک اسب و از طریق استفاده از چکش مخصوص، سعی در زدن گل دارد.
- چوگان مغولستانی: در این نوع چوگان به جای اسب از غژگاو استفاده می‌شود. غژگاو نوعی گاو با موی بلند و دمی مشابه اسب است.
- چوگان عربی: در این مدل چوگان سوارکار به جای استفاده از اسب، از شتر استفاده میکند.
نحوه بازی چوگان با شتر دبی
همانگونه که گفتیم بازی چوگان با شتر می‌تواند انگیزه کافی جهت دریافت ویزای دبی از سوی آن دسته از گردشگرانی باشد که به دنبال تجربه‌های ناب و مهیج هستند به خصوص که امکان انجام این بازی هم برای آقایان و هم برای بانوان وجود دارد. مسئولین دبی با ساخت باشگاهی مجلل و مجهز سعی کرده‌اند بازی مفرح کمل پولو را زنده نگه‌دارند و از آن جهت جذب توریست بهره ببرند. در واقع اعراب با اندکی چرخش در سبک و سیاق این بازی آن را با شرایط بومی خود همگام کرده‌اند به همین جهت در چوگان به سبک عربی به جای سوارگیری از اسب از شتر استفاده می‌شود اما قواعد کلی بازی کم‌و‌بیش همانند دیگر بازی‌های چوگان است که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.
- مدت زمان بازی یکساعت است.
- این بازی در دو گروه چهار نفره انجام می‌گیرد.
- توسط باشگاه برای هر بازیکن یک شتر اختصاص در نظر گرفته می‌شود که کنار هر شتر نیز یک مربی وجود دارد تا هنگامیکه بازیکن روی بازی تمرکز میکند هدایت شتر توسط مربی انجام می‌گیرد.
- قبل از بازی یک جلسه توجیهی برای شرکت کنندگان برگزار می‌گردد.
- نوشیدنی، آب، وسایل سوارکاری و لباس مورد نیاز بازی توسط باشگاه در اختیار بازیکنان قرار داده می‌شود.
البته در این باشگاه علاوه بر برگزاری مسابقات چوگان با شتر، چوگان با اسب نیز برگزار می‌شود که برای این منظور تکنیک‌های لازم جهت اسب سواری به طور کامل آموزش داده می‌شود. برای افراد مبتدی سعی می‌شود که از اسب‌های پونی استفاده گردد به طوری که حتی کودکان سه تا هفت سال نیز می‌توانند آن را زیر نظر مربی تجربه کنند. هم‌چنین این باشگاه عظیم دارای ۳۳۰ اصطبل، زمین‌های سرسبز، سالن‌های ناهارخوری، شوجامپینگ و ... است.
نتیجه گیری
رشد روزافزون دبی و حرکت آن به سمت مدرنیته سبب نشده‌است که حاکمان وقت از توجه به سنت‌های خود چشم‌پوشی کنند از این رو سعی کرده‌اند تا ضمن ساخت انواع و اقسام مراکز مدرن و لوکس از تفریحات، سنت‌های غذایی، فرهنگ بومی خود حمایت کرده و آن را مدرنیزه کنند. از این رو ایده بازی چوگان با شتر نیز با نیل به رسیدن به این هدف مورد توجه قرار گرفته‌است. باید گفت حقیقتا یکی از مسائلی که توریست‌ها را به گرفتن ویزای دبی تشویق میکند دیدن دنیایی جذاب از همین تعارضات در دبی زیبا است.
